همه موجودات برای زنده ماندن و برقراری ارتباط با دنیای بیرون خود و پاسخدهی مناسب به شرایط متفاوت محیطی، نیازمند این هستند تا اطلاعات را به شکل مناسبی دریافت کنند، سپس آن اطلاعات را پردازش کرده و درک کنند و پاسخ حرکتی مناسبی نشان دهند.
حواس باعث می شوند که محیط اطرافمان را بهتر بشناسیم و بهتر با آن ارتباط برقرار کنیم.
پیش از آنکه حواس باعث شناخت محیط اطراف بشوند باید تحریک های حسی مناسبی صورت بگیرد تا بتوانیم محرکات مختلف محیطی را حس کنیم و به آن دریافت کلی دست یابیم.
ادراک به احساس حاصل از تحریکات معنا می دهد. در نتیجه این درک است که عامل تفسیر محرکات بیرونی در دنیای اطرافمان است.
اهمیت فعالیت های ادراکی - حرکتی و نقش آن در یادگیری کودکان
مرکز مشاوره مکث به این نتیجه رسیده است که طی سالیان اخیر، برای تقویت مهارت کودکان؛ مربیان، بالینگران و حتی والدین علاقه نشان می دهند که با شیوه ها و واژه های متفاوت، فعالیت های ادراکی - حرکتی را به همان ترتیب که برای کودکان معلول مرسوم است در برنامه آموزشی دوره های پیش دبستانی و ابتدایی کودکان عادی نیز بگنجانند که دلیل اهمیت آن نقش پررنگ مهارت های حرکتی در یادگیری بود.
رشد حرکتی کودکان در درجه اول به رشد فیزیکی کلی، خصوصاً رشد استخوان بندی و رشد عصبی - عضلانی وابسته است. علاوه بر این رشد فیزیکی، از فرصت هایی که کودکان برای تمرین و ورزش در اختیار دارند، تأثیر می پذیرد.
با استفاده از تمرینات ادراکی - حرکتی در قالب پروتکلی منظم و مطابق یک برنامه مشخص است که میتوان فرآیند درک و راه هایی که به مراکز مهم مغز می روند را تقویت کرد و از این طریق میتوان به یادگیری، افزایش سرعت عمل، بهبود توجه و تمرکز، هماهنگی چشم و دست و ... کمک کرد.
وقتی ادراک با حرکت همراه می شود، موجب بالا رفتن خودآگاهی فرد می شود و این امر سبب می شود از طریق تجربیات حسی و حرکات گوناگون به فرآیند یادگیری کمک شود.
انواع تمرینات ادراکی - حرکتی عبارتند از ایروبیک و تمرینات حرکتی نظیر بالا رفتن و پایین آمدن از پله، تخته تعادل، گذشتن از انواع مسیرهای مختلف با زاویه ها و شکلهای مختلف در قالب انواع مختلف الگوهای حرکتی به صورت چهار دست پا رفتن، سینه خیز و راه رفتن روی تخته تعادل و ...
مطالعات بارکلی در کودکان بیش فعال همراه با نقص توجه و تمرکز، نشان داد در حدود ۶۲ درصد این کودکان در مهارت های ظریف و درشت ضعف وجود دارد.
طبق پژوهشهای انجام شده فعالیتهای بدنی و بازی بر توانایی ادراکی - حرکتی تاثیر زیادی دارد و منجر به رشد برنامه ریزی و طرح ریزی برنامه حرکتی می شود.
انواع تمرینات ادراکی - حرکتی
الف- تمرینات دو طرفه
فواید و مزایای این تمرینات:
1- بهبود کنترل حرکتی و هماهنگی
2- سازمان دهی مناسب مغز
3- بهبود شناخت و یادگیری
مثال: پریدن به شکل جفت پا از کنار موانع و ۵ بار دست زدن کنار هر مانع
ب- تمرینات یک طرفه
این تمرینات دارای اهمیت زیر می باشد:
1- بهبود انتقال اطلاعات بین دو نیم کره مغز
2- بهبود فعالیت یک طرفه بدن و بالا بردن کارکرد طرف دیگر مغز
3- بهبود راه های تعادلی و حفظ تعادل
مثال: لی لی رفتن روی تشک درکی - حرکتی و همزمان گفتن نام اشکال زیر پا
ج- تمرینات ضربدری
این تمرینات به این شکل است که از دست و پاهای مخالف هم حین تمرینات استفاده می شود و باعث بهبود هماهنگی دو طرفه بین اندام های مخالف می شود. از طرفی باعث بهبود در اعمال مغز می شود.
مثال: لی لی رفتن با پای راست و حمل کردن یک توپ با دست چپ.
ت- تمرینات ترکیبی
این تمرینات می تواند ترکیبی از انواع تمرینات درکی حرکتی باشد. به عنوان مثال می توان پریدن از ترامپولین به همراه عبور از تونل و پرتاب توب در هدف را از فرد خواسته و برای انجام این کار یک زمان مشخص را تعیین کنیم.
