روانشناسان و علم روانشناسی معتقدند یکی از اختلال هایی که افراد خودشان از وجود آن میتوانند مطلع باشند و بررسی و رسیدگی به آن قطعا نیاز به تایید مشاور ندارد، اختلال خواب است.

اما باید بدانیم که درمان آن حتما نیاز به روانشناس و در برخی از موارد روانپزشک های مجرب دارد؛ اختلال خواب به آن دلیل که خواب و بیداری را خارج از تعادل میکند، در برخی از موارد به رفتارهایی عصبی و پرخاشگرانه هم منجر میشود.

اختلال خواب از دسته اختلالاتی است که پرخوابی و بیخوابی را به همراه دارد و چون بازدارنده عملکرد روزانه است، آسیب زا میباشد.

رفتار افرادی دچار اختلال خواب

1. اشکال در خوابیدن یا به خواب رفتن؛

2. با وجود خواب کافی، عدم احساس سرحالی و نشاط پس از بیداری؛

3. چرت زدن در طی روز یا به سادگی به خواب رفتن در طی روز؛

4. وجود شکایتهای مربوط به بی خوابی یا بی خوابی بیش از حد و به هم خوردن برنامه خواب طبیعی بیمار؛

5. پریشانی ناشی از بیداری مداوم که در اثر خوابهای ترسناک بیش از حدی است که بیمار درگیر آن است؛

6. بیداری ناگهانی با وحشت و فریاد که جزئیات خواب را به یاد نداشته و اضطراب شدید و انگیختگی خودکار را در پی داشته و با گم گشتگی و به هم ریختگی همراه است.

7. دوره های راه رفتن در خواب به طور مکرر که با فراموشی نسبت به آن دوره ها همراه است.

بیمارانی که دچار اختلال خواب میشوند با مراجعه به روانشناسان میتوانند به بهبود خواب خود از طریق تکنیکهای روانشناسی کمک کنند.

این علائم در واقع بخشی از علائم اختلال خواب است که روانشناسان میتوانند با بازگرداندن الگوی خواب راحت و احساس نشاط و شادی در بیداری، پایان دادن به اضطراب ناشی از رویاهایی که علت بیدار شدن است، قطع حملات وحشت شبانه، آرامش و الگوی خواب راحت را به بیماران بازگردانند.

بیماران با پیگری دوره های درمان خود میتوانند خواب راحت و کاهش راه رفتن در خواب را تجربه کنند.

نکته مهم در بهبود شرایط فرد دچار اختلال خواب این است که بتواند جزئیات الگوی خواب خود و تاریخچه آن را با کمک مشاور روانشناس خود پیدا کند و با پایین آوردن و قطع برخی تنش های روزانه مرتبط به الگوی خواب در مسیر بهتری از بهبود قرار بگیرند.

عوامل مؤثر در اختلال خواب

از عوامل مهم در اختلال خواب، تاثیر مصرف مواد مخدر و یا داروهای این چنینی است که طی آن ارزیابی عوامل جسمانی مؤثر در اختلال خواب و نیاز به داروهای تغییر دهنده خلق (روانگردان) با کمک امکانات پزشکی مهم است.

در اختلال خواب بررسی احوالات افسردگی و افسرده خویی و علل آن بسیار مهم است؛ تجارب هیجانی آسیب زایی که در اختلال خواب سهیم هستند و توصیف خواب های پریشان از طریق بیان یک سری از خواب هایی که مدام دیده میشوند، می بایست بررسی گردد.

ترس از مرگ خود میتواند در اختلال خواب سهیم باشد و یکی از تنش هایی باشد که با خواب تداخل داشته باشد.

عواملی مانند شناخت ماهیت واقعی الگوی خواب شامل زمان رفتن به رختخواب، میزان فعالیت در بیداری، عادات مربوط به غذا خوردن، چرت زدن، زمان خواب واقعی و اوقات خواب و بیداری نیز می بایست ارزیابی گردد.

همچنین باید تنش های روزانه و الگو های خواب شبانه باید تعیین شده و نقش افسردگی به عنوان علتی برای اختلال خواب را بررسی کرد.

بررسی تجارب آسیب زای دوران کودکی که ممکن است با اختلال خواب در رابطه باشد، در مواردی مانند سوء استفاده های جنسی در کودکی باشد، بسیار مهم است.

افراد دارای اختلال خواب میتوانند با برنامه مشخص ورزشی، عضلانی و همچنین مشخص کردن ساعات خواب در شبانه روز و برنامه های تنفسی، رژیم غذایی ملایم، دوش آب گرم، مطالعه کتاب پیش از خواب، نظم بیشتری به خواب خود داده و از اختلال خواب و مسائل مربوط به بی خوابی و یا پر خوابی رهایی یابند.

همچنین می توان یا بهره مندی از روانشناسان ماهر و تکنیکهای روانشناسی جدید با اختلال خواب مبارزه کنید.

منبع: مرکز مشاوره مکث